Tomra – de bekendste leverancier van statiegeldautomaten op petflessen – laat weten klaar te zijn voor de toekomst met de lancering van de ‘Ecosave’, een nieuwe variant statiegeldautomaat voor mobiele telefoons en andere producten waaronder inktcarztridges, die consumenten geld terug moet gaan geven.
Staatssecretaris Sharon Dijkstra onderzoekt op dit moment of consumenten meer geprikkeld worden om mobiele telefoons in te ruilen, door middel van een statiegeldautomaat die geld terug geeft.
Tomra in samenwerking met Eeko Group
Tomra heeft in samenwerking met Eeko Group de Ecosave tot stand gebracht. Eeko Group is een groene organisatie met als speerpunt milieuzorg uit handen nemen van organisaties, bedrijven en instellingen, door inruilprogramma’s voor charitatieve doelen te bewerkstelligen.
Wat is er nieuw met de komst van de Ecosave?
Op dit moment kunnen consumenten al hun oude mobieltje inleveren bij daarvoor bestemde inzamelpunten. In plaats van een geldbedrag te ontvangen, doneren consumenten via deze weg de opbrengst van hun telefoon aan een goed doel. Bekende goede doelen als Stichting AAP, CliniClows, Stichting Hulphond Nederland en het Wereld Natuur Fonds kan men op deze wijze steunen.
Het is nog niet mogelijk om via statiegeldautomaten geld te ontvangen voor het inleveren van oude telefoons. Met de Ecosave kan dit in de toekomst wel. Deze ‘extra’ stimulans wil Tomra gebruiken om consumenten die onvoldoende geprikkeld worden om goede doelen te steunen tegen inlevering van hun telefoon alsnog hun oude mobiel te laten inleveren door ze direct geld uit te keren achteraf.
De circulaire economie stimuleren
Het grote aantal mobiele telefoons dat jaarlijks op afvalstortplaatsen eindigt of ongebruikt in de la ligt, moet omlaag. Gemiddeld genomen schaft de consument om de twee jaar een nieuwe mobiel aan, maar daartegenover wordt slechts één op de tien telefoons gedemonteerd en worden de onderdelen gerecycled. Het aantal telefoons dat ongebruikt rondslingert in de zakelijke markt is nog veel groter. Naar schatting bedraagt de verspilling van hoogwaardige onderdelen die in mobiele telefoons zitten, waaronder goud, zilver en koper, en die prima hergebruikt kunnen worden, jaarlijks honderden miljoenen euro’s.
Al langer is bekend dat het weggooien van oude telefoons destructief is voor het milieu. Het winnen van kostbare grondstoffen, met name in de mijnbouw, is een energie-rovend en onomkeerbaar proces dat op termijn leidt tot uitputting van onmisbare grondstoffen.
Daarnaast reikt het effect van het weggooien van oude telefoons verder dan uitputting van grondstoffen en verspilling in termen van geld. Minder bekend, maar niet minder belangrijk, is dat mobiele telefoons giftige stoffen bevatten in de batterijen. Dit zijn onder andere kobalt, zink en lood. Wanneer mobiele ‘afdankertjes’ op de afvalstortplaats in de verbrandingsovens vernietigd worden, komen deze stoffen vrij in het milieu terecht - waaronder het grondwater - wat ernstige schade aan de gezondheid en het milieu toebrengt.
Het opnieuw op markt brengen van oude telefoons en het hergebruiken van onderdelen blijft daarom onverminderd belangrijk om duurzaamheid te waarborgen.
Bestaan er niet al ‘inleveren-tegen-geld’ systemen?
Of de Ecosave, wanneer ze daadwerkelijk statiegeld kan gaan uitkeren, consumenten hiermee ook echt aanspreekt, moet nog bezien worden. Zo staat de hoogte van het statiegeld immers nog niet vast. Ook is niet bekend of het uit te keren bedrag zal verschillen per telefoon (afhankelijk van de staat en het merk) en of het statiegeldbedrag inbegrepen moet zijn bij de aanschaf van een telefoon.
De Ecosave zal concurreren tegen bestaande online bedrijven waar consumenten hun oude telefoons al kunnen inleveren tegen een vergoeding. Voorbeelden zijn ReBuy, GSMloket en Recycle Michael, waarbij klanten via hun website kunnen nagaan wat een oude telefoon waard is, deze vervolgens kunnen opsturen en de vergoeding na ontvangst op hun rekening krijgen gestort. Deze vergoedingen kunnen in sommige gevallen hoog oplopen, soms nog wel meer dan wanneer deze door de consument particulier worden doorverkocht.
De vraag zal dan ook zijn in hoeverre Tomra hier in de toekomst op kan inspelen met de Ecosave en of de statiegeldautomaat die extra prikkel gaat zijn voor consumenten om hun mobiele telefoons niet langer bij het afval te werpen, maar een extra steentje bij dragen aan het verduurzamen van het milieu en de economie.
